ചരിത്ര പുസ്തകങ്ങളിൽ നിന്ന് അപ്രത്യക്ഷമായ ഇന്ത്യൻ സ്വാതന്ത്ര്യ സമര സേനാനികൾ: ഒരു ലഘുവിവരണം

ആഗസ്റ്റ് 15, 2024 ന് നമ്മൾ ഇന്ത്യൻ സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെ 76 ആം വാർഷികം ആഘോഷിക്കും. നമ്മുടെ സ്വാതന്ത്ര്യം കടമെടുത്തതല്ല, മറിച്ച് ബ്രിട്ടീഷ് ഭരണത്തിൽ നിന്ന് സ്വാതന്ത്ര്യം നേടുന്നതിന് തങ്ങളുടെ ജീവൻ പോലും ത്യജിച്ച സ്വാതന്ത്ര്യസമര സേനാനികളുടെ പോരാട്ടത്തിന്റെ ഫലമാണ്. 200 വർഷങ്ങൾ നീണ്ട സ്വാതന്ത്ര്യസമരത്തിന് ശേഷം 1947 ആഗസ്റ്റ് 15 ന് ഇന്ത്യക്ക് സ്വാതന്ത്ര്യം ലഭിച്ചു.

മഹാത്മാഗാന്ധി, നേതാജി സുഭാഷ് ചന്ദ്രബോസ്, മംഗൾ പാണ്ഡെ, ഭഗത് സിംഗ് തുടങ്ങിയ പ്രശസ്തരായ സ്വാതന്ത്ര്യസമര സേനാനികളെ നമുക്കറിയാം. എന്നാൽ, സ്വേച്ഛാധിപതികളായ ബ്രിട്ടീഷ് ഭരണാധികാരികൾക്ക് മുന്നിൽ ഇന്ത്യൻ സ്വാതന്ത്ര്യസമരത്തിനായി മുദ്രാവാക്യങ്ങൾ ഉയർത്തിയ നിരവധി സ്വാതന്ത്ര്യസമര സേനാനികളുണ്ട്. ഇന്ത്യയുടെ സ്വാതന്ത്ര്യസമരത്തെ പിന്തുണയ്‌ക്കാൻ തങ്ങളുടേതായതെല്ലാം നൽകിയ ആയിരക്കണക്കിന് സ്വാതന്ത്ര്യസമര സേനാനികൾ ചരിത്രത്തിന്റെ പുസ്തകങ്ങളിൽ നിന്നുപോലും അപ്രത്യക്ഷമായി. ഈ ആഘോഷവേളയിൽ ഇന്ത്യൻ ചരിത്രത്തിൽ അറിയപ്പെടാതെ പോയ ചില സ്വാതന്ത്ര്യ സമര സേനാനികളെയും അവർ നൽകിയ സംഭവനകളെയും കുറിച്ച് മനസ്സിലാക്കുകയും അവരെ ആദരിക്കുകയും ചെയ്യാം.

1. ബിർസ മുണ്ട

ബിഹാറിലും ജാർഖണ്ഡിലും താമസിക്കുന്നവരുടെ പ്രശസ്തമായ പേരുകളിലൊന്നാണ് ബിർസ മുണ്ട. വ്യാഴാഴ്ചയാണ് അദ്ദേഹം ജനിച്ചത്, അതിനാൽ അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ പേര് ബിർസയ്ക്ക് ശേഷം നിലനിർത്തി. 25 വയസ്സിലാണ് അദ്ദേഹം മരിക്കുന്നത്. പക്ഷേ അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ ശ്രദ്ധേയമായ നേട്ടങ്ങൾ നമ്മുടെ രാജ്യത്തിന് അഭിമാനം നൽകുന്നു. ആധുനിക സംസ്ഥാനങ്ങളായ ബീഹാറിലും ജാർഖണ്ഡിലും ജീവിച്ചിരുന്ന ഗോത്രവർഗ്ഗക്കാരുടെ നേതാവായിരുന്നു ബിർസ. 19-ആം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ അവസാനത്തിൽ ബ്രിട്ടീഷ് ഭരണാധികാരികൾക്കെതിരെ നിലകൊള്ളാൻ ആളുകളെ പ്രചോദിപ്പിക്കുന്നതിനുള്ള സഹസ്രാബ്ദ പ്രസ്ഥാനത്തിന്റെ തലവനായിരുന്നു.

2. സേനാപതി ബാപത്

ഇന്ത്യയുടെ സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനു ശേഷം ആദ്യമായി പൂനെയിൽ പതാക ഉയർത്താനുള്ള ബഹുമതി ലഭിച്ച ഏറ്റവും ആദരണീയനായ ഇന്ത്യൻ സ്വാതന്ത്ര്യ സമരസേനാനികളിൽ ഒരാളാണ് സേനാപതി ബാപത്. സേനാപതി പദവി ലഭിക്കുകയും മുൽഷി സത്യാഗ്രഹ നേതാവായി പ്രവർത്തിക്കുകയും ചെയ്തു. പൊതു പ്രസംഗത്തിനും നശീകരണത്തിനും ബ്രിട്ടീഷ് സർക്കാർ അദ്ദേഹത്തെ ജയിലിലടച്ചു. പിന്നീട്, അക്രമത്തിന്റെ പാത സ്വീകാര്യമല്ലാത്തതിനാൽ ബാപത് ജി സത്യാഗ്രഹമായിത്തീർന്നു.

3. ലക്ഷ്മി സഹ്ഗൽ

മുൻ ഇന്ത്യൻ ആർമി ഓഫീസറായിരുന്നു ക്യാപ്ടൻ ലക്ഷ്മി. നേതാജി സുഭാഷ് ചന്ദ്രബോസ് സ്ഥാപിച്ച ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ ആർമിയുടെ ഭാഗമായിരുന്നു ലക്ഷ്മി, അവിടെ ഇന്ത്യൻ സ്വാതന്ത്ര്യ സമരത്തിലെ കടുവയായി പ്രവർത്തിച്ചു. എല്ലാ വനിതാ സൈനിക ഉദ്യോഗസ്ഥരും ഉണ്ടായിരുന്ന ഝാൻസി റെജിമെൻ്റിൻ്റെ റാണിയെ നയിച്ച വനിതയായിരുന്നു അവർ. രണ്ടാം ലോകമഹായുദ്ധത്തിൽ പങ്കെടുത്തതിനെ തുടർന്ന് അവർ ബർമ്മ ജയിലിൽ ശിക്ഷയും അനുഭവിച്ചു.

ഒരു ഗാന്ധിയൻ രാഷ്ട്രീയക്കാരിയും ഇന്ത്യൻ സ്വാതന്ത്ര്യ സമര സേനാനിയുമായാണ് ലക്ഷ്മി അറിയപ്പെടുന്നത്. അവർ ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസിൽ ചേരുകയും 1940-ൽ ഇന്ത്യൻ സംസ്ഥാനമായ ഉത്തർപ്രദേശിൻ്റെ ആദ്യ വനിതാ മുഖ്യമന്ത്രിയും അഖിലേന്ത്യാ മഹിളാ കോൺഗ്രസ് സ്ഥാപകയുമായി. ഇന്ത്യയിലെ പ്രചോദനാത്മക വനിതാ സ്വാതന്ത്ര്യസമര സേനാനികളിലും രാഷ്ട്രീയക്കാരിലുമൊരാളായിരുന്നു അവർ.

4. ഭികൈജി കാമ

ബോംബെയിലെ ഒരു പാഴ്സി കുടുംബത്തിൽ 1861 സെപ്തംബർ 24-നാണ് ഭിക്കൈജി റുസ്തോം കാമ എന്ന പേരിൽ ഭികൈജി കാമ ജനിച്ചത്. മാഡം കാമ അറിയപ്പെടുന്നതും പ്രധാനപ്പെട്ടതുമായ ഒരു സ്വാതന്ത്ര്യ സമര സേനാനിയായിരുന്നു. അവരുടെ പിതാവ് സൊറാബ്ജി ഫ്രാംജി പട്ടേൽ, പാഴ്സി സമുദായത്തിലെ ശക്തനായ അംഗമായിരുന്നു. സ്ത്രീകൾക്കും പുരുഷന്മാർക്കും ഇടയിലുള്ള സമത്വത്തിന് അവർ ഊന്നൽ നൽകി. അനാഥാലയങ്ങളിലെ പെൺകുട്ടികളെ സഹായിക്കാൻ അവൾ തൻ്റെ സ്വത്തുക്കളിൽ ഭൂരിഭാഗവും സംഭാവന ചെയ്തു. ഇന്ത്യൻ അംബാസഡറായിരുന്ന അവർ 1907-ൽ സ്റ്റട്ട്ഗാർട്ടിൽ നടന്ന അന്താരാഷ്ട്ര സോഷ്യലിസ്റ്റ് സമ്മേളനത്തിൽ പങ്കെടുക്കുകയും ഇന്ത്യൻ ദേശീയ പതാക ജർമ്മനിയിൽ പരിക്കുകയും ചെയ്തു.

5. കനൈയ ലാൽ മനേക ലാൽ മുൻഷി

കുൽപതി എന്നറിയപ്പെട്ടിരുന്ന മുൻഷി ഇന്ത്യയുടെ സ്വാതന്ത്ര്യസമരത്തിൽ, പ്രത്യേകിച്ച് ക്വിറ്റ് ഇന്ത്യാ സമരത്തിൽ ശക്തമായ സാന്നിധ്യമായിരുന്നു. ഭാരതീയ വിദ്യാഭവനും അദ്ദേഹം സ്ഥാപിച്ചു. ഇന്ത്യയിലെ സ്വാതന്ത്ര്യസമരത്തിൽ പങ്കെടുത്തതിന്റെ പേരിൽ ബ്രിട്ടീഷ് ഭരണാധികാരികൾ അദ്ദേഹത്തെ പലതവണ അറസ്റ്റ് ചെയ്തു. അക്കാലത്ത് അദ്ദേഹം മിക്ക മാർച്ചുകളിലും പ്രസ്ഥാനങ്ങളിലും സജീവമായി പങ്കെടുത്തിരുന്നു. ഇതിനെ തുടർന്ന് ബ്രിട്ടീഷ് ഭരണാധികാരികൾ അദ്ദേഹത്തെ ജയിലിലടച്ചു. ഇന്ത്യയിലെ ഇത്തരം മഹാനായ നായകന്മാരെ കുറിച്ച് വളരെ കുറച്ച് ആളുകൾക്ക് മാത്രമേ അറിയൂ.

6. അരുണ ആസഫ് അലി

സ്വാതന്ത്ര്യ സമരത്തിലെ ‘ഗ്രാൻഡ് ഓൾഡ് ലേഡി’ എന്നറിയപ്പെടുന്ന അരുണ ആസഫ് അലിയെക്കുറിച്ച് നമ്മൾ കേട്ടിട്ടുണ്ടാകും. ക്വിറ്റ് ഇന്ത്യാ സമരത്തെ പിന്തുണയ്ക്കുന്നതിനായി ബോംബെയിലെ ഗോവാലിയ ടാങ്ക് മൈതാനിയിൽ ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസ് പതാക ഉയർത്തിയതിന് അറിയപ്പെടുന്ന ഇന്ത്യൻ സ്വാതന്ത്ര്യ സമര സേനാനികളിലൊരാളാണ് അവർ. ഉപ്പ് സത്യാഗ്രഹ പ്രസ്ഥാനത്തിലും മറ്റ് പ്രതിഷേധ മാർച്ചുകളിലും ഉൾപ്പെടെ ഒട്ടുമിക്ക സ്വാതന്ത്ര്യസമര പ്രസ്ഥാനങ്ങളിലും അവരുടെ ശ്രദ്ധേയമായ സാന്നിധ്യമുണ്ടായി. ഇതിനെ തുടർന്ന് ബ്രിട്ടീഷ് സർക്കാർ അവരെ തടവിലാക്കി. ജയിലിൽ ഇന്ത്യൻ തടവുകാരോട് മോശമായി പെരുമാറിയതിൽ പ്രതിഷേധിച്ച് അവർ നിരാഹാര സമരം നടത്തി.

7. താര റാണി ശ്രീവാസ്തവ

ബീഹാറിലെ സരണിൽ ഒരു സാധാരണ കുടുംബത്തിലായിരുന്നു അവരുടെ ജനനം. താര റാണി ശ്രീവാസ്തവ, ഫുലേന്ദു ബാബയെ വിവാഹം കഴിച്ചു. 1942ൽ ഗാന്ധിജിയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ ക്വിറ്റ് ഇന്ത്യാ സമരത്തിൽ ഭാര്യാഭർത്താക്കന്മാർ പങ്കെടുത്തു. അവർ ഇന്ത്യൻ പതാകയും പിടിച്ച് “ഇങ്ക്വിലാബ്” എന്ന് വിളിച്ച് പ്രതിഷേധം തുടർന്നു. സിവാൻ പോലീസ് സ്റ്റേഷനിലേക്ക് മാർച്ച് നടത്താൻ ജനത്തെ കൂട്ടി. സമരക്കാരെ തടയാൻ, പോലീസ് വെടിയുതിർത്തു. ഫുലേന്ദു ബാബ വെടിയേറ്റ് വീണു. താര റാണി തൻ്റെ സാരി ഉപയോഗിച്ച് ഭർത്താവിനെ ബാൻഡേജ് ചെയ്യുകയും സിവാൻ പോലീസ് സ്റ്റേഷനിലേക്ക് മാർച്ച് നയിക്കുകയും ചെയ്തു. താര തിരിച്ചെത്തിയപ്പോൾ ഭർത്താവ് മരിച്ചു. എന്നിട്ടും അവർ സ്വാതന്ത്ര്യ സമരത്തിൽ തുടർന്നു.

8. തിരുപ്പൂർ കുമാരൻ

ദേശബന്ധു യൂത്ത് അസോസിയേഷന്റെ സ്ഥാപകനായിരുന്നു തിരുപ്പൂർ കുമാരൻ. 1932 ജനുവരി 11 ന് ബ്രിട്ടീഷ് സർക്കാരിനെതിരെ നടന്ന പ്രതിഷേധ മാർച്ചുകളിൽ ഇന്ത്യൻ ദേശീയ പതാകയേന്തിയ അദ്ദേഹത്തെ ബ്രിട്ടീഷുകാർ വധിച്ചു. ബ്രിട്ടീഷുകാർ അന്ന് ഇന്ത്യൻ ദേശീയ പതാക നിരോധിച്ചിരുന്നു. മാർച്ചിനുനേരെ ബ്രിട്ടീഷുകാർ വെടിയുതിർക്കുകയായിരുന്നു. വെടിയേറ്റ ഇദ്ദേഹത്തെ കുറച്ച് സമയത്തിന് ശേഷം മരിച്ച നിലയിൽ കണ്ടെത്തുകയായിരുന്നു.

9. ബീഗം ഹസ്രത്ത് മഹൽ

1857-ലെ ഇന്ത്യൻ കലാപത്തിന്റെ പ്രധാന ഭാഗമായിരുന്നു ബീഗം ഹസ്രത്ത് മഹൽ. ഭർത്താവ് നാടുകടത്തപ്പെട്ടതിനെത്തുടർന്ന് കലാപകാലത്ത് അവർക്ക് അതിന്റെ ചുമതല ഏറ്റെടുക്കേണ്ടി വന്നു, ലഖ്‌നൗവിന്റെ നിയന്ത്രണം പോലും ഇവരുടെ ഉത്തരവാദത്തിലായിരുന്നു. പിന്നീട് അവർക്ക് നേപ്പാളിലേക്ക് പിൻവാങ്ങേണ്ടിവന്നു. അവിടെ വച്ച് അവർ അന്തരിക്കുകയും ഇന്ത്യൻ സ്വാതന്ത്ര്യ സമരത്തിലെ അവരുടെ പ്രധാന സംഭാവനകൾ അവിടെ കലഹരണപ്പെടുകയും ചെയ്തു.

10. മാതംഗിനി ഹസ്ര

ഇന്ത്യയുടെ അഭിമാനകരമായ സ്വാതന്ത്ര്യസമര സേനാനികളിൽ ഒരാളാണ് മാതംഗിനി ഹസ്ര. അവരെ ‘ഗാന്ധി ബുരി’ എന്നും വിളിക്കുന്നു. “ക്വിറ്റ് ഇന്ത്യാ” സമരത്തിലും “നിസ്സഹകരണ പ്രസ്ഥാനത്തിലും” അവർ സജീവമായിരുന്നു. ഒരു മാർച്ചിനിടയിൽ മൂന്ന് തവണ അവർക്ക് വെടിയേറ്റു, എന്നിട്ടും കൈയിൽ ഇന്ത്യൻ പതാകയുമായി അവൾ “വന്ദേമാതരം” എന്ന് മുദ്രാവാക്യം മുഴക്കി. സ്വതന്ത്ര ഇന്ത്യയിലെ ആദ്യത്തെ സ്ത്രീ പ്രതിമ 1977 ൽ സ്ഥാപിക്കപ്പെട്ടു, അത് മാതാംഗിനി ഹസ്രയുടേതായിരുന്നു. താംലൂക്കിൽ അവർ കൊല്ലപ്പെട്ട സ്ഥലത്താണ് ഈ പ്രതിമ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. ഇന്ത്യൻ സ്വാതന്ത്ര്യ സമരത്തിന് അവർ നൽകിയ ധീരവും ശക്തവുമായ സംഭാവനയും കണക്കിലെടുത്ത് കൊൽക്കത്തയിൽ ഹസ്ര എന്ന പേരിൽ റോഡ് പോലും ഉണ്ട്.

11. പീർ അലി ഖാൻ

ഇന്ത്യൻ സ്വാതന്ത്ര്യസമര നായകന്മാരിൽ ഒരാളാണ് പീർ അലി ഖാൻ. അക്കാലത്ത് മംഗൾ പാണ്ഡെ പ്രശസ്തനായ സ്വാതന്ത്ര്യസമര സേനാനികളിൽ ഒരാളായിരുന്നു. എന്നിരുന്നാലും, പീർ അലി ഖാനും അക്കാലത്ത് രാജ്യത്തിന് ധാരാളം സംഭാവനകൾ നൽകിയിട്ടുണ്ട്. ഇന്ത്യയിലെ ആദ്യകാല കലാപകാരികളിൽ ഒരാളും സ്വാതന്ത്ര്യസമരത്തിൽ ശക്തമായ പങ്ക് വഹിക്കുകയും ചെയ്തതിനാൽ അന്ന് വധശിക്ഷ ലഭിച്ച 14 പേരിൽ ഒരാളുമായിരുന്നു അദ്ദേഹം. അദ്ദേഹത്തിന്റെ ശ്രദ്ധേയമായ പ്രവർത്തനം നിരവധി ആളുകൾക്ക് പ്രചോദനം പകർന്നിരുന്നു.

12. കമലാദേവി ചതോപാധ്യായ

ഇന്ത്യൻ സ്വാതന്ത്ര്യ സമരത്തിൽ പ്രധാന പങ്കുവഹിച്ച ഒരു സാമൂഹിക പരിഷ്കർത്താവും വിശിഷ്ട നാടക നടിയുമായിരുന്നു അവർ. ദേശാഭിമാനി നേതാവെന്ന നിലയിൽ സജീവ സാന്നിധ്യത്തിൻ്റെ പേരിൽ ബ്രിട്ടീഷ് ഭരണാധികാരികൾ അറസ്റ്റു ചെയ്ത ഇന്ത്യയിലെ ആദ്യ വനിതയായിരുന്നു അവർ. സ്വാതന്ത്ര്യ സമര സേനാനിയായിരുന്ന നിർഭയ സ്ത്രീയായിരുന്നു കമലാദേവി. ഇന്ത്യയിലെ സ്ത്രീകളുടെ സാമൂഹികവും സാമ്പത്തികവുമായ അവസ്ഥകൾ മെച്ചപ്പെടുത്തുന്നതിനായി അവർ പ്രവർത്തിച്ചു, 1930-ൽ ഉപ്പ് സത്യാഗ്രഹത്തിൽ പങ്കെടുത്തു. കൂടാതെ, നിയമസഭയിലേക്കുള്ള പ്രഥമ വനിത സ്ഥാനാർത്ഥിയായിരുന്നു അവർ. അഖിലേന്ത്യാ വനിതാ സമ്മേളനം സ്ഥാപിക്കുന്നതിൽ കമലാദേവിപ്രധാന പങ്ക് വഹിച്ചിട്ടുണ്ട്.

13. ഗരിമെല്ല സത്യനാരായണ

ആന്ധ്രാപ്രദേശിൽ നിന്നുള്ള സ്വാതന്ത്ര്യ സമര സേനാനിയായിരുന്നു അദ്ദേഹം. ആന്ധ്രാക്കാരുടെ പ്രചോദനങ്ങളിലൊന്നാണ് ഗരിമെല്ല സത്യനാരായണ. സ്വാതന്ത്ര്യ സമര സേനാനികളായി സജീവമാകാൻ ജനങ്ങളെ പ്രേരിപ്പിക്കുന്നതിനായി കവിതകളും ഗാനങ്ങളും എഴുതാൻ അദ്ദേഹം തൻ്റെ രചനാ വൈദഗ്ദ്ധ്യം ഉപയോഗിച്ചു. അതിനാൽ, ബ്രിട്ടീഷ് ഭരണാധികാരികൾക്കെതിരായ മിക്ക സ്വാതന്ത്ര്യസമര പ്രസ്ഥാനങ്ങളിലും ജനങ്ങൾക്ക് ഊർജ്ജസ്വലരായി നിലകൊള്ളാനും കഴിഞ്ഞു.

14. പോറ്റി ശ്രീരാമുലു

പോറ്റി ശ്രീരാമുലു മഹാത്മാഗാന്ധിയുടെ ഭക്തനും തികഞ്ഞ അനുയായിയുമായിരുന്നു. മാനുഷിക, രാഷ്ട്രനിർമ്മാണ പ്രവർത്തനങ്ങളിൽ അദ്ദേഹം സമർപ്പിതനായിരുന്നു. അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ എല്ലാ പ്രവർത്തനങ്ങളും കണ്ട ഗാന്ധിജി പറഞ്ഞു, “ശ്രീരാമുലുവിനെപ്പോലെ പതിനൊന്ന് അനുയായികൾ കൂടി എനിക്കുണ്ടെങ്കിൽ, ഒരു വർഷത്തിനുള്ളിൽ ഞാൻ സ്വാതന്ത്ര്യം നേടും.” ഇന്ത്യൻ സ്വാതന്ത്ര്യ സമരത്തിൽ ശ്രീരാമുലുവിൻ്റെ പരിശ്രമവും പ്രാധാന്യവും വ്യക്തമാക്കുന്ന സുപ്രധാന പ്രസ്താവനകളിൽ ഒന്നാണിത്.

15. സുചേത കൃപ്ലാനി

ഒരു ഗാന്ധിയൻ രാഷ്ട്രീയക്കാരിയും ഇന്ത്യൻ സ്വാതന്ത്ര്യ സമര സേനാനിയുമായാണ് സുചേത കൃപ്ലാനി അറിയപ്പെടുന്നത്. അവർ ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസിൽ ചേരുകയും 1940-ൽ ഇന്ത്യൻ സംസ്ഥാനമായ ഉത്തർപ്രദേശിൻ്റെ ആദ്യ വനിതാ മുഖ്യമന്ത്രിയും അഖിലേന്ത്യാ മഹിളാ കോൺഗ്രസ് സ്ഥാപകയുമായി. ഇന്ത്യയിലെ പ്രചോദനാത്മക വനിതാ സ്വാതന്ത്ര്യ സമര സേനാനികളിലും രാഷ്ട്രീയക്കാരിലൊരാളാണ് അവർ.