ഓസ്ട്രേലിയയിൽ 16 വയസിന് താഴെയുള്ള കുട്ടികൾക്ക് സോഷ്യൽ മീഡിയ ഉപയോഗിക്കുന്നതിനുള്ള വിലക്ക് ഔദ്യോഗികമായി നിലവിൽ വരുന്നതിന് ഒരാഴ്ച മുമ്പ് തന്നെ, നടപടികൾ കർശനമാക്കിയിരിക്കുകയാണ് ഫേസ്ബുക്കിന്റേയും ഇൻസ്റ്റഗ്രാമിന്റെയും പാരന്റ് കമ്പനിയായ മെറ്റ. ഇതിന്റെ ഭാഗമായി ഫേസ്ബുക്ക്, ഇൻസ്റ്റഗ്രാം, ത്രെഡ്സ് തുടങ്ങിയ പ്ലാറ്റ്ഫോമുകളിൽ നിന്ന് കുട്ടികളുടെ അക്കൗണ്ടുകൾ നീക്കം ചെയ്യുന്ന നടപടികൾക്ക് തുടക്കം കുറിച്ചു.
നിരോധനവും കണക്കുകളും
ഡിസംബർ 10-നാണ് ഓസ്ട്രേലിയയിൽ കുട്ടികൾക്കുള്ള സോഷ്യൽ മീഡിയ നിരോധനം ഔദ്യോഗികമായി പ്രാബല്യത്തിൽ വരുന്നത്. എന്നാൽ ഡിസംബർ 4 മുതൽ തന്നെ 13-നും 15-നും ഇടയിൽ പ്രായമുള്ള കുട്ടികളുടെ അക്കൗണ്ടുകൾ പ്രവർത്തനരഹിതമാക്കുമെന്ന് മെറ്റ നേരത്തെ മുന്നറിയിപ്പ് നൽകിയിരുന്നു. ഏകദേശം 1.5 ലക്ഷം ഫേസ്ബുക്ക് അക്കൗണ്ടുകളും 3.5 ലക്ഷം ഇൻസ്റ്റഗ്രാം അക്കൗണ്ടുകളും ഇതോടെ ഇല്ലാതാകുമെന്നാണ് കണക്കാക്കുന്നത്. എക്സ് പ്ലാറ്റ്ഫോമിന് സമാനമായ ത്രെഡ്സ് ഉപയോഗിക്കാൻ ഇൻസ്റ്റഗ്രാം അക്കൗണ്ട് നിർബന്ധമായതിനാൽ അതും കുട്ടികൾക്ക് നഷ്ടമാകും.
നിയമവും ശിക്ഷയും
ലോകത്ത് ആദ്യമായാണ് ഒരു രാജ്യം ഇത്തരത്തിൽ കുട്ടികൾക്ക് സോഷ്യൽ മീഡിയയിൽ സമ്പൂർണ്ണ വിലക്ക് ഏർപ്പെടുത്തുന്നത്. കുട്ടികൾ അക്കൗണ്ട് തുടങ്ങുന്നത് തടയാൻ “ന്യായമായ നടപടികൾ” സ്വീകരിക്കാത്ത കമ്പനികൾക്ക് 49.5 ദശലക്ഷം ഓസ്ട്രേലിയൻ ഡോളർ (ഏകദേശം 270 കോടി രൂപ) വരെ പിഴ ചുമത്താൻ പുതിയ നിയമം വ്യവസ്ഥ ചെയ്യുന്നു. മെറ്റയുടെ പ്ലാറ്റ്ഫോമുകൾക്ക് പുറമെ യൂട്യൂബ്, എക്സ്, ടിക് ടോക്, സ്നാപ്ചാറ്റ്, റെഡ്ഡിറ്റ് തുടങ്ങിയ പ്രമുഖ പ്ലാറ്റ്ഫോമുകളും ഈ നിയമത്തിന്റെ പരിധിയിൽ വരും.
മെറ്റയുടെ പ്രതികരണം
ഓസ്ട്രേലിയൻ നിയമത്തോട് പൂർണ്ണമായും സഹകരിക്കുമെന്ന് മെറ്റ വക്താവ് വ്യക്തമാക്കി. എന്നാൽ, ഓരോ ആപ്പുകളും പ്രത്യേകം വയസ്സ് പരിശോധിക്കുന്നതിന് പകരം ആപ്പ് സ്റ്റോറുകൾ വഴി (Google Play Store/Apple App Store) ആപ്പുകൾ ഡൗൺലോഡ് ചെയ്യുമ്പോൾ തന്നെ വയസ്സ് ഉറപ്പുവരുത്തുന്ന രീതിയാണ് കൂടുതൽ പ്രായോഗികമെന്ന് മെറ്റ അഭിപ്രായപ്പെട്ടു.
അക്കൗണ്ട് നഷ്ടപ്പെടുന്ന കുട്ടികൾക്ക് അവരുടെ പോസ്റ്റുകളും, വീഡിയോകളും, സന്ദേശങ്ങളും ഡൗൺലോഡ് ചെയ്ത് സൂക്ഷിക്കാൻ അവസരമുണ്ട്. തെറ്റായി അക്കൗണ്ട് നീക്കം ചെയ്യപ്പെട്ടാൽ ‘വീഡിയോ സെൽഫി’യോ, സർക്കാർ അംഗീകൃത തിരിച്ചറിയൽ രേഖകളോ നൽകി അപ്പീൽ നൽകാനും മെറ്റ സൗകര്യമൊരുക്കിയിട്ടുണ്ട്.
സർക്കാരിന്റെ നിലപാട്
കുട്ടികളെ “മനഃപൂർവം അടിമപ്പെടുത്തുന്ന അൽഗോരിതങ്ങളിൽ” (predatory algorithms) നിന്ന് സംരക്ഷിക്കാനാണ് ഈ നീക്കമെന്ന് ഓസ്ട്രേലിയൻ കമ്മ്യൂണിക്കേഷൻസ് മന്ത്രി അനിക വെൽസ് വ്യക്തമാക്കി. സ്മാർട്ട്ഫോൺ ലഭിക്കുന്നത് മുതൽ സോഷ്യൽ മീഡിയ കുട്ടികൾക്ക് ഒരു “ഡോപാമിൻ ഡ്രിപ്പ്” (dopamine drip) പോലെയാണെന്നും, ‘ജെനറേഷൻ ആൽഫ’ (Gen Alpha – 15 വയസ്സിൽ താഴെയുള്ളവർ) അടക്കമുള്ള ഭാവി തലമുറയെ ഇതിൽ നിന്ന് രക്ഷിക്കേണ്ടത് അനിവാര്യമാണെന്നും അവർ കൂട്ടിച്ചേർത്തു. നിരോധനത്തിന്റെ ആദ്യഘട്ടത്തിൽ ചില സാങ്കേതിക ബുദ്ധിമുട്ടുകൾ പ്രതീക്ഷിക്കുന്നതായും മന്ത്രി പറഞ്ഞു.
മറ്റ് ആശങ്കകൾ
പ്രധാന ആപ്പുകൾ നിരോധിക്കുമ്പോൾ കുട്ടികൾ ലെമൺ8 (Lemon8), യോപ് (Yope) പോലുള്ള നിയന്ത്രണങ്ങൾ കുറഞ്ഞ മറ്റ് പ്ലാറ്റ്ഫോമുകളിലേക്ക് മാറിയേക്കുമോ എന്ന ആശങ്കയും അധികൃതർക്കുണ്ട്. എന്നാൽ തങ്ങൾ സോഷ്യൽ മീഡിയ പ്ലാറ്റ്ഫോം അല്ലെന്നും സ്വകാര്യ മെസ്സേജിംഗ് ആപ്പ് മാത്രമാണെന്നും യോപ് സി.ഇ.ഒ പ്രതികരിച്ചു.
ഓസ്ട്രേലിയയിലെ 10-15 വയസ്സിനിടയിലുള്ള കുട്ടികളിൽ 96 ശതമാനവും സോഷ്യൽ മീഡിയ ഉപയോഗിക്കുന്നുണ്ടെന്നും, ഇവരിൽ ഭൂരിഭാഗവും സൈബർ ബുള്ളിയിങ്ങിനും മോശം ഉള്ളടക്കങ്ങൾക്കും ഇരയാകുന്നുണ്ടെന്നും സർക്കാർ നടത്തിയ പഠനങ്ങൾ ചൂണ്ടിക്കാട്ടുന്നു. ഈ സാഹചര്യത്തിലാണ് കർശന നടപടികളുമായി ഓസ്ട്രേലിയൻ സർക്കാർ മുന്നോട്ട് പോകുന്നത്.